O μήνας Ιανουάριος

Ένα μικρό κομμάτι λαογραφικής νεοελληνικής ύλης έχει δημιουργηθεί με αφορμή το όνομα αυτού του μήνα.
Η ύλη αυτή σχετίζεται με το ρήμα "γεννώ" που από τη μια είναι ομόηχο με το όνομα Γενάρης, από την άλλη όμως είναι εντελώς άσχετο ετυμολογικά.
Ο Ιανουάριος λοιπόν, οφείλει....

ην ονομασία του στο θεό Ιανό της αρχαίας Ρώμης, ο οποίος είχε δύο πρόσωπα που ήταν μεν κολλημένα το ένα με το άλλο, αλλά κοίταζαν το καθένα προς αντίθετη κατεύθυνση.
Στίχοι δημοτικών τραγουδιών και νεοελληνικά γνωμικά μας φανερώνουν ότι η γέννηση του Ιησού βοήθησε να ερμηνευτεί ευκολότερα το ακατανόητο λατινικό όνομα Ιανός.
Έτσι ενισχύθηκε η άποψη της νεοελληνικής παρετυμολογίας Γενάρης - γεννώ. Σε αυτό βοήθησε και η μετέπειτα λαϊκή παρατήρηση πως το μήνα αυτόν γεννούν τα γιδοπρόβατα.
Ο Γενάρης γεννά όχι αρνιά και κατσίκια, αλλά το χιόνι και το κρύο. Αυτή η εκδοχή υπερισχύει στα νησιά του Αιγαίου.
Στην αρχαία Ελλάδα αποκαλείτο Γαμηλιών.
Ιανουάριος​, Γεννάρης, Καλαντάρης​, Μεγαλομηνά​ς, Τρανός, Κρυαρίτης
Έχει ημέρες 31. Η ημέρα έχει ώρες 9.45΄και η νύχτα 14.15

* "Γενάρη μήνα κλάδευε, φεγγάρι μη γυρεύεις"
* "Του Γενάρη το φεγγάρι, ήλιος της ημέρας μοιάζει"
* "Τώρα τον Γενάρη, οι δύο ένας γίνονται και ο μοναχός κουβάρι"

* Ο 'Ηλιος στον Υδροχόο....

- Ο άνδρας:
Η ακτινοβολία του είναι κυρίως ψυχρή και προβληματίζει τους ανθρώπους που έρχονται σε επικοινωνία μαζί του, εύστροφος, άστατος, εφευρετικός έχει μια διαπεραστική γοητεία που ηλεκτρίζει.
- Η γυναίκα:
Περήφανη, εκκεντρική, ιδιόρρυθμη και επίμονα ανεξάρτητη. Η προσωπικότητά της είναι περίπλοκη και πολύ δύσκολη για να την καταλάβουν οι άλλοι. Χαρακτηριστικές ικανότητες δημιουργίας και έκφρασης, με κοινωνικό ή συλλογικό τρόπο.

* Οι κυριότερες γιορτές του μήνα.
1. Βασίλειος, Βασιλική, 2. Σίλβεστρος, Σίλβα, Μερόπη, 6. Φώτης, Φωτεινή, Φανή, Θεοφάνης, Ιορδάνης, 7. Ιωάννης, Ιωάννα, Πρόδρομος, 8. Θεόφιλος, 11. Θεοδόσης, 17. Αντώνιος, Αντωνία, 18. Αθανάσιος, Αθανασία, 20. Ευθύμιος, Ευθυμία, 24. Πολυξένη, Ξένη, 25. Γρηγόριος, 26. Ξενοφώντας, 27. Χρυσόστομος.

* Τα τρόφιμα του μήνα.
- Λεμόνια, πορτοκάλια, καρότα, κουνουπίδι, μπρόκολο, λάχανο, μαρούλια, σέλινο, αβοκάντο, αχλάδια, μανταρίνια, μήλα, αγκινάρες, αντίδια, βρούβες, κρεμμύδι, μάραθος, πατάτες, παντζάρια, πράσα, ραδίκια, σπανάκι, τσουκνίδες.
- Λαβράκι, γόπα, τσιπούρα, σαργός, κουτσομούρα, μπαρμπούνι, σφυρίδα, βραστόψαρα, γλώσσα, λυθρίνι, ροφός, σκορπίνα, συναγρίδα, μαρίδα, χειλού, καλαμάρι, χταπόδι, στρείδια, μύδια.

* Οικολογικές εργασίες.
- Ανθοκομία.
Προσοχή στα κυκλάμινα που αρχίζουν να ανθίζουν. Φυτεύουμε γαρίφαλα και καμπανούλες με καταβολάδες. Καθαρίζουμε τα λουλούδια από τα ξερά. Φυτεύουμε γαζίες όταν οι μέρες είναι καλές και σε σπορεία μοσχεύματα χρυσάνθεμων. Προφυλάσσουμε από το κρύο όλα τα λουλούδια και πιο πολύ τις μπιγόνιες. Φυτεύουμε επίσης πασχαλιές και τριανταφυλλιές.
- Λαχανοκομία.
Σπέρνουμε ραδίκια, σινάπια και φυτεύουμε φράουλες. Μαζεύουμε κουνουπίδι, αγκινάρες, λάχανα, καρότα και σέλινα. Περιποιούμαστε το λαχανόκηπο για λαχανικά (πρώιμα). Αν υπάρχει θερμοσπορείο σπέρνουμε αγγούρια, ντομάτες, πιπεριές και μελιτζάνες.