Λίγες μέρες πριν το 2013 το Cosmo.gr φορά τα κουδούνια του, παίρνει σπαθί και δεν βγάζει κιχ μέχρι να πιει το άκραντο νερό. Γιατί εδώ στην Ελλάδα είμαστε και παραδοσιακοί τι να κάνουμε;
Σε πείσμα των καιρών, μερικά έθιμα δεν αλλοιώνονται όσο περνούν τα χρόνια, ακόμα κι αν όλα γύρω τους αλλάζουν. Δες πώς (και πού) μπορούν να κάνουν ξεχωριστή την Πρωτοχρονιά σου.
Στις Σέρρες τα σπάνε (τα ρόδια)
Το έθιμο: Οι Σερραίοι δεν σπάνε απλά το ρόδι, όταν έρχεται η στιγμή της αλλαγής του Χρόνου. Το στόρυ έχει ως εξής: Αρχικά, ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει μαζί του (στην εκκλησία) ένα ρόδι. Όταν επιστρέφει στο σπίτι με τη νέα χρονιά, δεν μπαίνει μέσα μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, αλλά γίνεται σα να λέμε"μουσαφίρης". Χτυπά το κουδούνι (μιας και δεν πρέπει να ανοίξει με το κλειδί του) και μπαίνει με το δεξί και με το ρόδι στο χέρι. Και κάπου εκεί είναι που το σπάει, αλλά με δύναμη, ώστε να πεταχτούν οι σπόροι παντού, κάτι που μεταφράζεται ως καλοτυχία και υγεία για όλη την οικογένεια. Παραδοσιακό έθιμο που αναβιώνεται και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως σε χωριά της Πελοποννήσου.
Μιας και θα πας: Αν βρεθείς στις Σέρρες τις ημέρες των γιορτών, αξίζει να επισκεφτείς το σπήλαιο Αλιστράτης, ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα σπήλαια της Ελλάδας. Αν είσαι λάτρης του σκι, σού έχουμε και χιονοδρομικό κέντρο, το "Λαϊλιά", που βρίσκεται πάνω στο βουνό Βρόντου, ενώ οι πίστες του προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Στην Ξάνθη τρώνε την βασιλόπιτα αλλιώς
Το έθιμο: Μην παραξενευτείς, αν, αντί για Βασιλόπιτα σού σερβίρουν πίτα με πράσο, κιμά και μπαχαρικό κύμινο. Το φλουρί θα το βρεις και εκεί, αν είσαι τυχερός, μιας και πίτα χωρίς φλουρί, πρωτοχρονιάτικη δεν τη λες. Η πίτα είναι ψημένη σε σινί, το παραδοσιακό ταψί, ενώ παλιότερα χρόνια σερβίρονταν πάνω σε χαμηλό ξύλινο τραπέζι, το σορβά.
Μιας και θα πας: Τα έχουμε ξαναπεί. Η Ξάνθη έχει μια από τις ωραίοτερες λίμνες της χώρας μας, τη Βιστωνίδα, οπότε είναι μια βόλτα προς τα εκεί οφείλεις να την κάνεις. Απαραίτητη και η περαντζάδα στην παλιά πόλη της Ξάνθης με τα στενά σοκάκια και τα αρχιτεκτονικά κομψοτεχνήματα της, είτε είναι σπίτια, είτε εκκλησάκια, που, μετά τον μεγάλο σεισμό του 1829, έμειναν σχεδόν ανέπαφα.
Η Κεφαλονιά μυρίζει ωραία
Το έθιμο: Μπορεί χρόνο με τον χρόνο το έθιμο να αναβιώνεται από όλο και λιγότερους ανθρώπους, όμως ευτυχώς κάποιοι Κεφαλλονίτες δεν ξεχνούν τις παραδόσεις τους. Έτσι, το βράδυ της Παραμονής της Πρωτοχρονιάς, οι κάτοικοι του νησιού βγαίνουν στους δρόμους κρατώντας κολόνιες και "ραντίζουν" ο ένας τον άλλον λέγοντας: "Ήρθαμε με ρόδα και με ανθούς να σας ειπούμε χρόνους πολλούς". Μερικά δευτερόλεπτα πριν αλλάξει ο χρόνος, εύχονται: "Καλή αποκοπή", δηλαδή με το καλό να αποχωριστούμε τον παλιό χρόνο (εδώ ταιριάζει και το κάθε πέρυσι και καλύτερα που λέμε). Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η μπάντα του δήμου, κόβει βόλτες στους δρομάκια της πόλης παίζοντας κάλαντα και γιορτινά τραγούδια.
Αν πας: Μια μικρογραφία των Καννών, ένα γραφικό ψαροχώρι που επέζησε από τους φοβερούς σεισμούς του 1953 ακούει στο όνομα Φισκάρδο και περιμένει αρχοντικά τους επισκέπτες του, χειμώνα - καλοκαίρι. Αν σε γοητεύουν τα σπήλαια, κόπιασε μέχρι τη Σάμη, το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού και βάλε στο εορταστικό πρόγραμμα το λιμνοσπήλαιο της Μελισσάνης, στον Καραβόμυλο, σκέτο γεωλογικό στολίδι, ή το εξίσου μοναδικό σπήλαιο της Δρογκαράτης στο δρόμο προς το χωριό Χαλιωτάτα.
Στη Λάρισα με το σπαθί τους
Το έθιμο: Με ρίζες από τη Διονυσιακή λατρεία, τα Μπαμπαλιούρια η λέξη "κλειδί" για μια παραδοσιακή Πρωτοχρονιά στη Θεσσαλία και ειδικά σε ορισμένα χωριά της Λάρισας. Εκεί, οι άντρες φορούν την στολή των Μπαμπαλιούρηδων: Κουδούνια, μια σπέσιαλ μάσκα από προβιά ζώου (τη λεγόμενη "φουλίνα") κι ένα ξύλινο κυρτό σπαθί. Έτοιμοι. Με τη λήξη της Θείας Λειτουργίας, τα "Μαμπαλιούρια" ξεχύνονται στους δρόμους, συνοδεία του "αδελφογύρτη" ο οποίος κρατάει έναν κουμπαρά και μαζεύει τα χρήματα που προσφέρει ο κόσμος. Αν δε δώσεις κάτι, ξέχασέ το: σπίτι σου δεν πας, άσε που θα σε απειλήσουν με το... σπαθί τους! Βάλε τον οβολό σου, και ο αδελφογύρτης θα σου ευχηθεί "Καλή Χρονιά" με το πιο ζεστό χαμόγελό του. Μετά την λειτουργία της Πρωτοχρονιάς τα Μπαμπαλιούρια κόβουν βόλτες παντού: στις πλατείες, στα σοκάκια, ακόμα και σε μαγαζιά μέχρι το ξημέρωμα.
Αν πας: Ορειβατικές διαδρομές στον Κίσσαβο και την Όσσα, αν είσαι δραστήριος, σκι στο χιονοδρομικό κέντρο στη θέση Βρυσοπούλες Ολύμπου, αν δε φοβάσαι τις τούμπες και βόλτες στο πάρκο Αλκαζάρ, στον φυσικό πνεύμονα στο κέντρο της πόλης, στις όχθες του Πηνειού, για έναν ήσυχο χειμερινό περίπατο.
Πού πεινάει η βρύση;
Το έθιμο: Ένα ακόμη έθιμο που ζει και βασιλεύει στην Καρδίτσα (αναβιώνει όμως και στην υπόλοιπηΘεσσαλία αλλά και την Κεντρική Ελλάδα) είναι γνωστό και ως "τάισμα της βρύσης". Τότε που οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση "για να κλέψουν το άκραντο νερό" (άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ' όλη τη διαδρομή). Παίρνουν μαζί τους βούτυρο και μέλι και αλείφουν τις βρύσες του χωριού, με την ευχή "όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή" τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την "ταΐζουν" (την βρύση), με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Έχει και συνέχεια η ιστορία. Αφού ρίξουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, "κλέβουν νερό" και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.
Μιας και θα πας: Θα δεις την "Κοιμωμένη των Αγράφων". Πολλοί θα σε διαβεβαιώσουν ότι οι κορυφογραμμές των Αγράφων σχηματίζουν την μορφή μιας γυναίκας που κοιμάται, αλλά μόνο αν το δεις από κοντά θα πειστείς. Αν πάλι βρεθείς στην Ελάτη, (μόλις μια ώρα από την Καρδίτσα) θα φύγεις χορτασμένος: και από θέα (έλατα να δουν τα μάτια σου) και από παραδοσιακές πίτες και μαγειρευτά.
Καλή παραδοσιακή χρονιά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
τα σχόλιά σας